معاونت بهداشتی

بیماری ایدز را بهتر بشناسیم

مقدمه :

بیش از سه دهه از شناخت اچ آی وی و بیماری ایدز می گذرد . اثرات سوء اقتصادی ، اجتماعی و بهداشتی ایدز بر جوامع بشری و به ویژه اثر بر سلامت انسان باعث شده است تا ایدز مورد توجه دانشمندان قرار گیرد . امروزه پیشرفت های زیادی در عرصه تشخیص و درمان این بیماری حاصل شده است . مطالعه متن زیر کمک می کند تا ضمن آشنایی با کلیات ایدز ، با بخشی از خدمات ارائه شده در کشور در مقابل این بیماری آشنا شویم .

ایدز چیست ؟

ایدز مرحله نهایی بیماری است که توسط ویروسی به نام اچ آی وی ( ویروس نقص سیستم ایمنی انسانی ) ایجاد می شود . این ویروس به سلولهای دفاعی بدن حمله نموده ، به تدریج قدرت دفاعی بدن را ضعیف می کند . به طوری که فرد به انواع عفونتها و سرطانها مبتلا شده و در نهایت از پای در می آید . از زمان ورود اچ آی وی به بدن ، تا شروع بیماری ایدز ، ممکن است بیش از 10 سال طول بکشد . در این مدت فرد ظاهر سالم داشته و می تواند به کار و فعالیت ادامه دهد ولی احتمال انتقال ویروس به دیگران وجود دارد .

اچ آی وی چگونه وارد بدن می شود ؟

راه های انتقال اچ آی وی عبارتند از :

ü>>>>> تماس جنسی بدون استفاده از کاندوم با فرد مبتلا

ü>>>>> استفاده مشترک از وسایل تزریق و یا سایر ابزار تیز و برنده مثل تیغ و سوزن خالکوبی

ü>>>>> دریافت خون و فرآورده های خونی آلوده

ü>>>>> انتقال از مادر مبتلا به نوزاد طی حاملگی ، زایمان و شیردهی

اچ آی وی از طریق تماسهای معمولی مثل دست دادن ، در آغوش گرفتن ، روبوسی کردن ، عطسه و سرفه ، استفاده از ظروف و وسایل غذا خوری مشترک ، استفاده از استخر ، توالت و حمام مشترک و نیش حشرات منتقل نمی شود . پس نیازی نیست تا مبتلایان را از سایر افراد جدا کرده و یا از زندگی اجتماعی محروم کنیم .

کاندوم مهمترین وسیله پیشگیری از انتقال اچ آی وی از طریق جنسی است

>>چگونه از خود در برابر اچ آی وی محافظت کنیم ؟

ایدز خاص افراد یا گروه های خاصی از جمعیت نیست و هر فردی در هر سنی می تواند به آن مبتلا شود اگر از خود در برابر اچ آی وی محافظت نکند . راه های پیشگیری از ابتلای به آن عبارتند از :

ü>>>>> خویشتن داری در زمان تجرد

ü>>>>> وفاداری به همسر

ü>>>>> استفاده از کاندوم در تماس جنسی با افراد مبتلا و افراد در معرض خطر ابتلا

ü>>>>> پرهیز از مصرف مواد مخدر و یا محرک

ü>>>>> پرهیز از استفاده از وسایل تیز و برنده مشترک مثل وسایل تزریق ، تیغ اصلاح ، سوزن خالکوبی

ü>>>>> پیشگیری از ابتلای نوزاد به اچ آی وی با مصرف داروهای ضد ویروس در طی دوران بارداری ، به همراه سایر مراقبتهای لازم برای مادران مبتلا

مواد مخدر، الکل و شیشه، قدرت تصمیم گیری را مختل نموده و فرد را در معرض رابطه جنسی محافظت نشده قرار می دهد

اچ آی وی چگونه تشخیص داده می شود ؟

فرد مبتلا به اچ آی وی ممکن است برای مدت طولانی هیچ علامتی از بیماری نداشته باشد . به همین علت تنها راه تشخیص آن ، انجام آزمایش خون از نظر اچ آی وی است . اچ آی وی آزمایش تشخیصی اختصاصی دارد و در آزمایش های متداول انجام شده مشخص نمی شود .

انجام آزمایش اچ آی وی به جز در موارد اهدای خون و اهدای عضو اجباری نیست و فرد باید با رضایت اقدام به آزمایش نماید . توصیه می شود تا قبل و بعد از آزمایش ، فرد تحت مشاوره قرار گیرد . مشاوره برای افزایش آگاهی ، کمک به ایجاد رفتارهای جنسی سالم ، آماده کردن فرد برای پذیرش نتیجه احتمالی آزمایش و انجام پیگیری های بعدی کمک کننده خواهد بود .

نکته مهم دیگر اینکه ، از زمان ورود ویروس به بدن تا زمان تشخیص با آزمایش خون ، ممکن است چند هفته تا چند ماه طول بکشد که به این مدت دوره پنجره گفته می شود . در این زمان علی رغم منفی بودن آزمایش ، امکان انتقال ویروس وجود دارد . با توجه به پیچیدگی های تفسیر نتیجه آزمایش ، لازم است تا نتیجه آزمایش چه مثبت باشد و چه منفی ، همراه با مشاوره به فرد اعلام شود . مشاوره و آزمایش اچ آی وی ، هم در پیشگیری از ابتلا و هر در مراقبت و درمان موثرتر ، اهمیت دارد .

چه خدماتی در رابطه با اچ آی وی در کشور وجود دارد ؟

با وجود آن که در حال حاضر درمان قطعی که ویروس را از بین ببرد وجود ندارد ، اما درمان های موجود می توانند بیماری را تحت کنترل در آورده و باعث بهتر شدن کیفیت زندگی افراد مبتلا شوند . به علاوه مصرف داروی ضد ویروس ایدز توسط مادر مبتلا در طی دوران بارداری و زایمان ، خطر انتقال ویروس به نوزاد را کاهش می دهد . از این رو توصیه می شود افرادی که سابقه رفتارهای پرخطر دارند با انجام به موقع آزمایش اچ آی وی ، هر چه سریعتر از وضعیت ابتلای خود به اچ آی وی مطلع شوند تا بتوانند از خدمات درمانی و مراقبتی مناسب در مراکز مشاوره بیماریهای رفتاری بهره مند شوند . امکان انجام مشاوره و آزمایش محرمانه و رایگان اچ آی وی و نیز دسترسی به داروهای ضد ویروس ایدز بصورت رایگان برای تمام بیماران نیازمند در مراکز مشاوره بیماریهای رفتاری در سراسر کشور فراهم می باشد .

اگر مشکوک به ابتلای خود یا اطرافیانتان هستید و یا نیاز دارید در خصوص ایدز اطلاعات بیشتری کسب نمایید ، می توانید به نزدیکترین مرکز مشاوره بیماریهای رفتاری محل سکونت خود مراجعه کنید . در این مراکز کلیه خدمات شامل ، آموزش ، مشاوره ، آزمایش اچ آی وی و وسایل پیشگیری از انتقال بیماری به صورت رایگان و با حفظ رازداری ارائه می شود . مراکز مشاوره بیماریهای رفتاری تحت نظارت دانشگاه های علوم پزشکی در سراسر کشور فعالیت می نمایند .>>>

>

منبع :

دستورالعمل های کشوری ایدز، مرکز مدیریت بیماریهای وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی، اداره کنترل ایدز